Porady

O sztuce romańskiej

O sztuce romańskiej

Sztuka romańska ukształtowała się w Europie w okresie średniowiecza. Jej początki sięgają XI stulecia.

Architektura romańska

Bardzo dużą rolę w życiu społecznym w okresie średniowiecza odgrywał Kościół. Stąd też najpełniej styl romański najpełniej rozwinął się w architekturze sakralnej. Wznoszone w tym okresie świątynie były w przeważającej mierze bazylikami budowanymi na planie krzyża łacińskiego. Większą liczbą naw wyróżniały się szczególnie kościoły pielgrzymkowe. Aby pielgrzymi mogli poruszać się w nich sprawniej z reguły miały chór z obejściem, winiec promienistych kaplic i empory. Inaczej budowano kościoły przy klasztorach. Te przy klasztorach benedyktynów wyróżniały się kilkoma absydami w części wschodniej. Pod prezbiterium znajdowała się z reguły krypta. Do budowy romańskich świątyń wykorzystywano ciosy kamienne. Pod koniec XI wieku zaczęto stosować sklepieni kolebkowe, krzyżowo-żebrowe i krzyżowe. Przykładem świątyni zbudowanej w stylu romańskim jest kościół pod wezwaniem świętego Idziego we Wrocławiu.

Rzeźba

W okresie średniowiecza dominowała rzeźba sakralna. Stąd też była ona ściśle związana z architekturą sakralną. Wyróżniała się silną ekspresją, służyła wyjaśnianiu w symboliczny sposób treści religijnych. Artyści sięgali po tematy związane ze Starym i Nowym Testamentem, chętnie sięgali także po żywoty świętych. Do najważniejszych zabytków rzeźby romańskiej w Polsce należą Drzwi Gnieźnieńskie. Cenny jest również znajdujący się w kościele zakonu Cystersek w Trzebnicy tympanon.

Malarstwo

Bardzo mocno rozwinięte było malarstwo ścienne, które odegrało bardzo ważną rolę w dekoracji wznoszonych w okresie średniowiecza kościołów. Najczęściej malarze okresu romańskiego sięgali po kolory: zielony, czerwony, niebieski, żółty. Pod koniec XI wieku pojawiło się malarstwo miniaturowe.

W okresie średniowiecza sztuka była bardzo mocno podporządkowana religii chrześcijańskiej. Na zachodzie Europy, a szczególnie we Francji nawiązywała do sztuki bizantyjskiej. W Polsce zachowało się niewiele przykładów świątyń romańskich.