Transport kolejowy
Gałęzią transportu lądowego jest transport kolejowy. Obejmuje on trzy podsektory: towarowy transport kolejowy, pasażerski transport kolejowy i infrastrukturę, która umożliwia transport pasażerów i towarów liniami kolejowymi.
Historia transportu kolejowego
Wszystko zaczęło się w roku 1825. Wtedy to inżynier George Stephenson zbudował pierwszą publiczną kolej. Kursowała ona pomiędzy dwoma miastami na terenie Anglii: od Stockton do Darlington. Od tego czasu zaczął się bardzo intensywny rozwój kolei nie tylko na terenie Wielkiej Brytanii, ale także w pozostałych częściach Europy oraz na terenie Stanów Zjednoczonych.
Kolej stała się szybkim i jednocześnie tanim środkiem transportu
Do II wojny światowej korzystano z parowozów. Zostały one w dużej mierze zastąpione lokomotywami elektrycznymi lub napędzanymi silnikami wysokoprężnymi. Pierwsza linia do przewozów pasażerskich na terenie Stanów Zjednoczonych została otwarta w roku 1830. W roku 1845 został otworzony pierwszy odcinek Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. W roku 1964 pomiędzy Tokio a Osaką zaczęły kursować pociągi rozwijające prędkość 210 kilometrów na godzinę.
Rozstaw szyn kolejowych
Pierwsze szyny kolejowe budowane były z drewna. Dopiero później zaczęto używać żeliwa, a jeszcze później stali. We wczesnych liniach miały one rozkład 1,24 metra. Wyjątkiem była Wielka Kolej Zachodnia, gdzie rozstaw kół wynosił 2,13 metra. Wąski rozstaw wybrała większość krajów europejskich oraz Stany Zjednoczone. Wyjątkiem są: Finlandia, Irlandia i Rosja. Podróżowanie koleją w tych krajach jest bardziej wygodne, ale budowa linii kolejowej jest droższa. W większości krajów europejskich obecny rozstaw wynosi1,43 metra. W Rosji oraz krajach wchodzących niegdyś w skład ZSRR rozstaw wynosi 1,53 metra. Do I połowy XX wieku w naszym kraju funkcjonowały kolejki wąskotorowe. Dzisiaj zostało ich niewiele, nie mają znaczenia gospodarczego, ale są atrakcją turystyczną.
Transport kolejowy mimo rozbudowanego systemu transportu drogowego i lotniczego odgrywa bardzo ważną rolę w wielu krajach świata.
